Nieuw elan
Ons land kent duizenden verenigingen. Van sportclubs tot fanfares, van omroep tot politieke partij. Ledenaantallen lopen bijna overal terug. Het leven was ooit zo overzichtelijk. Van school tot universiteit, de sportvereniging, de omroepvereniging; je hoefde alleen het pad van je ouders te volgen. Keuzes en normbesef gebeiteld in cultuur en religie. Bijkomend voordeel: geen keuzestress. Met iedere generatie ging het bovendien economisch een beetje beter. Met dit alles kwam ook een liefde voor geld, voor spullen en voor vooral véél willen hebben. Verenigingen, gedreven door vrijwilligers, begeven zich sindsdien wankelend op het commerciële pad. En allemaal trachten zij nieuwe leden te werven.
De vernieuwende creatieve groepen houden ons een spiegel voor
Het spel voltrekt zich niet meer op basis van gedeelde normen en een stevige ideologie. En steeds loert daar het gevaar van het dienen van het eigenbelang van bestuurders in plaats van het verenigingsbelang. En tegen deze stroom in groeien meer informele groepen. In de vorm van groepen op internet, gedreven door personen met au fond eenzelfde levenshouding of ideologie. Voor het beoefenen van veel nieuwe sporten of activiteiten, zoals kitesurfen, skateboarden, maar ook voor koken, poëzie en tuinieren is geen formele vereniging nodig. Groepen die een stille drijvende kracht vormen achter vernieuwing en creativiteit. Het zijn niet langer instituties, maar juist bewegingen die een nieuw elan brengen in de samenleving. Het is een proces van socialisatie en van zingeving, dat soms uit protest ontstaat. Het bruist, sprankelt en het schuurt.
Als samenleving hebben we er nog geen antwoord op. Traditioneel houden we vast aan instituties, politieke partijen, omroepverenigingen, enzovoort. Dit gaat gepaard met trends als ‘ondemocratisering’, zeker als er geld in het spel is. Waarbij de macht in handen raakt van enkelen en onvoldoende tegenspraak in de organisatie ontstaat. Terwijl wij, conventionelen, met z’n allen aan de zelfhulptherapie via internet gaan (er is vast wel een twaalfstappenplan te vinden), massaal in een comateuze toestand sukkelen en belangrijk zitten te wezen, zijn het de vernieuwende creatieve groepen die ons een spiegel voorhouden. Het gaat niet om de omvang van het instituut, het aantal leden, macht of geld, maar uiteindelijk om zingeving.
