Column

Het was onverstandig van Davids en Kluivert om op de foto te gaan met Mugabe. Maar ze dragen meer bij aan Zimbabwe dan politici die de dominee uithangen, stelt Marjan Olfers.

De afgelopen week sprak iedereen er schande van. Edgar ­Davids en Patrick Kluivert hebben zich laten gebruiken voor een propagandashow van de 93-­jarige Robert Mugabe. De voormalig topvoetballers lieten zich fotograferen met de Zimbabwaanse dictator terwijl zij een speciaal voor Mugabe gemaakt Barcelonashirt aan de machthebber overhandigden.

Zij waren in Zimbabwe ter voorbereiding van een wedstrijd tussen oud-spelers. Mugabe is al vanaf 1980 aan de macht en gaat in 2018 op voor een nieuwe regeringsperiode.

De wereld kent naast Mugabe nog tientallen dictators maar ook superboeven en het wemelt van de wetten en regels, waarvan Nederlanders de kriebels krijgen. In meer dan zeventig landen zijn lhbt-relaties bij wet verboden.

De foto creëerde enorm veel media-aandacht en een vloedgolf aan commentaar. Is het verstandig om met Mugabe op een foto te staan? Het antwoord is ronduit nee. Zijn zij de enige topsporters die buitengewoon onverstandig, zich laten filmen of fotograferen? Nee. Misschien herinnert u zich nog de foto van Ruud Gullit of Badr Hari met de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov?

Geruisloos voorbij
Het zijn natuurlijk niet alleen topsporters die in opspraak raken door bizarre bezoekjes, kiekjes en filmpjes. Ook hooggeplaatsten zijn soms zo onverstandig. Misschien herinnert u zich nog ­luitenant-kolonel commandant van Dutchbat Thom Karremans, die proostte met oorlogsmisdadiger Ratko Mladic.

En over proosten gesproken, het plaatje van koning Willem-Alexander en koningin Máxima met Poetin tijdens de Olympische Spelen in Sotsji in 2014 werd in Nederland ook niet gewaardeerd.

Voetbalbobo’s en politici pakken het in de ­regel slimmer aan. Die schakelen vast vooruit en hebben de communicatielijn alvast op orde.

Gianni Infantino, de voorzitter van de Fifa, schijnt afgelopen februari Mugabe al te hebben ontmoet. Dat is tamelijk geruisloos aan ons voorbijgegaan.

Meestal verweert de sportbobo zich met de stelling dat sport niets met politiek van doen heeft. Wat onzin is. Zolang de sport een maatschappelijk en geen bovennatuurlijk verschijnsel is, zal politiek altijd een rol spelen.

Maar Nederlandse sportbobo’s gaan daar doorgaans anders mee om. Zij nemen, soms zelfs met draaiende camera, machthebbers als Mugabe de maat. Zo maak je jezelf populair in eigen land, misschien ook nog in een (beperkt) aantal Europese landen. Maar op het internationale wedstrijdtoneel ben je dan af. Nederland neemt nauwelijks topposities in binnen de internationale sportwereld.

Homorechten in Qatar
Nederlandse politici kijken na een bezoek aan een boef of boevenland serieus in de camera en zeggen dat ze uitvoerig de mensenrechten, corruptie of armoede in het land ter discussie hebben gesteld. Zij doen dat, zíj wel. Of ze refereren aan een serieus telefonisch overleg met de machthebber. Wat er precies gezegd is en hoe het gezegd is, niemand die het weet.

En ondertussen wordt de volgende handelsmissie alweer gepland, tiert de handel welig en vliegt onze nationale trots – ahum Franse trots – KLM gewoon naar Zimbabwe.

Of we iets voorstellen met onze Nederlandse ­arrogantie, onze superieure cultuur en grote mond, als piepklein landje met net zo veel inwoners als in sommige landen in één stad ­wonen, dat is de vraag.

En nog belangrijker, niemand vraagt zich af wat we nu werkelijk bereiken of hebben bereikt op het wereldtoneel.

Hoe is het nu eigenlijk met de homorechten in Rusland, waar we massaal wat van vonden voorafgaand aan de Olympische Spelen, tot aan een hoorzitting voor Kamerleden aan toe? Is de wet inmiddels al van tafel? Nou nee.

Even een tip tussendoor: met de homorechten in Qatar, waar we in 2018 gaan voetballen, is het tamelijk beroerd gesteld. De wet- en regel­geving daar ten aanzien van homoseksualiteit is zelfs nog beroerder dan in Rusland. En was Qatar ook geen sponsor van Islamitische Staat?

Maar, gingen we daar ook niet op handelsmissie heen om opdrachten voor het Nederlandse bedrijfsleven binnen te halen voor de bouw van voetbalstadions? Er zijn vast cadeaus uitgewisseld. Is daar nog ergens een aardige foto van te vinden?

Bewust van politiek
De sport bestaat bij de gratie van de rivaliteit tussen zo veel mogelijk landen, zodat de allerbeste kan winnen. Anders dan u en ik hebben topsporters om die reden contact met sporters uit veel verschillende landen. Soms spelen ze tegen elkaar, soms maken ze deel uit van hetzelfde team. Na hun carrière reizen ze, vaak als ambassadeur voor de sport.

Kluivert was in 2016 ook in Afrika voor de Spaanse La Liga. Davids was ook al eerder in Afrika, onder meer voor de Street Soccer Tour. En soms spelen zij vriendschappelijke wedstrijden, zoals binnenkort in Zimbabwe. Sporters ademen sport, sport en nog eens sport en zijn in de regel niet zo bewust van politiek.

Kluivert en Davids hebben er onbewust voor gezorgd dat wij het hier in Nederland over Zimbabwe hebben en de niet-gouvernementele organisaties hebben weer eens van zich kunnen laten horen. Wie van u heeft het afgelopen jaar gedacht aan Zimbabwe? Wie heeft er iets gedaan voor Zimbabwe? Wie heeft bij de bevolking van Zimbabwe vreugde gebracht?

Een weddenschap: de meesten van u hebben net als ik geen enkele keer aan Zimbabwe gedacht. Kluivert en Davids wel. Zij gaan het volk blij maken met een vriendschappelijke wedstrijd en Mugabe heeft beloofd 8000 voetbalclubs van de grond te tillen, maar met dictators weet je het nooit.

Als de vriendschappelijke wedstrijd er komt, geeft dat veel toeschouwers plezier. Op sportief gebied wordt Zimbabwe misschien een ietsepietsie beter land.