Mediawijsheid
Zomaar een doordeweekse dag. “Mevrouw Olfers, wij willen graag met een camera langskomen om een quootje op te halen. Kunt u zeggen waar u bent dan sturen we even iemand langs.” Een quootje betekent een zin waarin de hoogleraar de strekking van het verhaal even duidt of onderschrijft. Het betekent ook dat je wordt benaderd als expert, dat is dan wel weer plezierig.
Meestal komt er dan iemand die een half A4’tje met vragen afvuurt. Het kan zomaar zijn dat je het zevende interview op rij bent. Voor het gesprek is het handig wanneer de verslaggever kort wordt ingevoerd in het onderwerp, maar dat gebeurt lang niet altijd. Wordt het van tevoren opgenomen en heb je een kwartier lang heel zinnige dingen gezegd, dan kan het ook zomaar zijn dat je met een zin in beeld bent en een ander, bijvoorbeeld een verslaggever of voice-over, de informatie gebruikt.
Het kan zomaar zijn dat je het zevende interview op rij bent
Het gaat ook weleens anders. Zoals: “Klopt het dat u veel weet over X?” Volgende vraag van de redactie: “Bent u eventueel vanavond bereid om aan te schuiven bij Y?” Bij ja, volgt een spervuur aan vragen. De redacteur zuigt zo kennis op, waardoor Y die avond goed uit de verf komt en de gast slimme vragen kan stellen. Het betekent niet dat je ook daadwerkelijk aanschuift. Als ze je namelijk zeker willen hebben gaat het in de regel als volgt: “Kunt u vanavond? Bent u al gebeld door andere media, wij willen u graag exclusief. Waar moet de taxi heen?”
Er zijn maar een paar ongeschreven regels: weet wat je wilt vertellen, weet wat het verhaal gaat worden, wie er nog meer aan tafel zitten, vertel de waarheid, kom met feiten, wees eerlijk en zo accuraat mogelijk, leg zo goed als mogelijk uit, blijf bij de inhoud, of leg wat nog niet verteld is of gezien wordt, bloot. Kom niet in een afhankelijkheidsrelatie. Wetenschappers kunnen als geen ander feiten van fictie onderscheiden, de diepte opzoeken en een bijdrage leveren aan op de beeldvorming en publieke opinie. Maar ik zie ze nog veel te weinig op televisie.